Rekomendacje dietetyczne dla 3-letniego dziecka
Zalecenia żywieniowe
Okres między 1. a 3. rokiem życia to okres intensywnego wzrostu dziecka. Jego organizm potrzebuje do tego odpowiednich ilości składników pokarmowych. Rośnie również zapotrzebowanie na składniki odżywcze m.in.: jod, wapń, żelazo czy witaminę D. Wzrasta też zapotrzebowanie energetyczne. Okres między 1. a 3. rokiem życia dziecka to również czas rozwoju preferencji i nawyków żywieniowych. Trzyletnie dziecko więcej czasu spędza w ruchu, poznaje otoczenie. Jego mózg rozwija się i zużywa dużo energii na tworzenie nowych połączeń nerwowych.
Trzyletnie dzieci są już gotowe na jedzenie większości produktów, które jedzą dorośli. Po pierwszym roku życia możesz już podawać mu miód. Kontynuuj wprowadzanie nowych smaków. Dieta dziecka powinna być dostosowana do preferencji smakowych i apetytu dziecka. Zbyt duże porcje posiłków mogą zniechęcać do jedzenia i sprzyjać rozwojowi nadmiernej masy ciała.
Pamiętaj, że każdego dnia zawartość poszczególnych składników pokarmowych w diecie dziecka może się od siebie różnić. Najważniejsze jest, aby dieta dziecka była urozmaicona. W razie pytań i wątpliwości skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Możesz także zapisać się na bezpłatną konsultację rodzinną z dietetykiem w Centrum Dietetycznym Online (link otwiera się w nowej karcie), który pomoże Ci w komponowaniu zbilansowanych posiłków dla dziecka.

Białko
- buduje i regeneruje tkanki
- odpowiada za produkcję hormonów i enzymów
- jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego
- transportuje np. jako hemoglobina przenosi tlen, bierze udział w procesach widzenia.
Białko znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- nasionach roślin strączkowych
- mleku i produktach mlecznych
- jajach.

Tłuszcze
- stanowią źródło energii do zapewnienia prawidłowego rozwoju i utrzymania funkcji życiowych organizmu
- budują wszystkie komórki, w tym komórki układu nerwowego
- ułatwiają wchłanianie witamin A, D, E, K
- są nośnikiem smaku i ułatwiają przełykanie pokarmu
- w tkance tłuszczowej – stabilizują położenie narządów.
- chronią przed nadmierną utratą ciepła.
Zalecane, dobre tłuszcze znajdziesz w:
- oleju rzepakowym
- oleju lnianym
- oliwie z oliwek
- nasionach, orzechach i pestkach.

Węglowodany
- to główne składniki energetyczne m.in. dla mózgu, krwinek czerwonych
- regulują odczuwanie głodu i sytości
- biorą udział w sygnalizacji między komórkami organizmu, są materiałem zapasowym.
Zalecane źródła węglowodanów to:
- owoce, warzywa,
- produkty zbożowe pełnoziarniste tj. razowe: pieczywo, makaron, płatki owsiane, kasze
- nasiona roślin strączkowych np. fasoli, soczewicy
- mleko, produkty mleczne.
Błonnik
- reguluje pracę jelit
- ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała i wypróżnianie
- chroni przed rozwojem m.in. chorób serca czy nowotworami
- pozwala utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi
- pomaga w zmniejszaniu wzdęć i zaparć.
Błonnik znajdziesz w:
- produktach zbożowych pełnoziarnistych tj. pieczywo razowe i graham, kasze, makaron razowy, płatki owsiane
- owocach i warzywach
- orzechach
- nasionach słonecznika, pestkach dyni.
Pamiętaj, że nadmiar błonnika w diecie dziecka nie jest dla niego dobry. Błonnik w nadmiarze m.in. obniża wartość energetyczną diety i może negatywnie wpłynąć na przyswajanie niektórych witamin i składników mineralnych.
Dlatego ważne jest podawanie dziecku posiłków z uwzględnieniem różnych źródeł błonnika. Aby zapewnić dziecku odpowiednią ilość błonnika, dieta powinna być różnorodna i oparta na nieprzetworzonych produktach. Nie stosuj suplementacji błonnikiem.

Witaminy i składniki mineralne
Witamina B1 – tiamina
- wspomaga układ nerwowy, sercowo-naczyniowy, odpornościowy
- uczestniczy w przemianach węglowodanów w organizmie.
Witaminę B1 znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- produktach pełnoziarnistych
- orzeszkach ziemnych.
Witamina B2 – ryboflawina
- odpowiada za przemiany tłuszczów, węglowodanów i białek w organizmie
- jest niezbędna do wytwarzania energii z pokarmu
- reguluje funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego, krwionośnego oraz wzroku
- wpływa na prawidłowy stan skóry.
Witaminę B2 znajdziesz w:
- mleku, produktach mlecznych
- jajach
- mięsie
- produktach zbożowych pełnoziarnistych.
Witamina B3 – niacyna
- odpowiada za przemiany tłuszczów, węglowodanów i białek w organizmie
- jest niezbędna do wytwarzania energii z pokarmu
- wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego w tym wpływa na nastrój, koncentrację i pamięć
- jest niezbędna do utrzymania prawidłowego funkcjonowania układu krążenia i stanu skóry
- uczestniczy w syntezie hormonów m.in. płciowych, reguluje działanie układu pokarmowego.
Witaminę B3 znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- orzeszkach ziemnych
- produktach zbożowych pełnoziarnistych.
Witamina B4 – cholina
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wielu układów (mięśniowego, oddechowego) oraz narządów (serca, mózgu)
- reguluje pracę jelit
- jest niezbędna do przekazywania sygnałów między komórkami organizmu
Witaminę B4 znajdziesz w:
- mięsie
- jajach (w żółtkach)
- rybach
- kiełkach pszenicy
- nasionach roślin strączkowych
- orzechach.
Witamina B6
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego , odpornościowego i krwionośnego
- jest składnikiem wielu enzymów
- uczestniczy w metabolizmie tłuszczów
- bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych, wpływa na wykorzystanie magnezu w organizmie, wpływa na skurcze mięśni, serca, ciśnienie tętnicze krwi.
Witaminę B6 znajdziesz w:
- rybach tj. łososiu, pstrągu
- mięsie
- nasionach roślin strączkowych
- orzechach, nasionach.
Witamina B5 – kwas pantotenowy
- uczestniczy w regeneracji komórek skóry i we wzroście tkanek organizmu
- jest niezbędna do: produkcji niektórych hormonów, witaminy A i D
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i krwionośnego.
Witaminę B5 znajdziesz w:
- mięsie
- jajach
- produktach mlecznych, mleku
- produktach zbożowych pełnoziarnistych
- nasionach roślin strączkowych
- warzywach i owocach.
Witamina B7 – biotyna
- jest składnikiem enzymów
- wpływa na wzrost i rozwój organizmu
- zapewnia odpowiedni stan skóry
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego
- bierze udział w krzepnięciu krwi.
Witaminę B7 znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- jajach
- orzechach
- nasionach np. słonecznika
- warzywach np. szpinaku, fasolce szparagowej, batatach i w niektórych owocach np. awokado.
Foliany
- są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego, nerwowego
- biorą udział np. w produkcji białek
Foliany znajdziesz w:
- ciemnozielonych warzywach liściastych np. szpinaku, jarmużu, sałacie
- jajach.
Witamina B12
- jest niezbędna do produkcji krwinek czerwonych
- jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego
- reguluje pracę układu pokarmowego
- uczestniczy w metabolizmie białek, węglowodanów i tłuszczów.
Witaminę B12 znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- mleku i produktach mlecznych,
- jajach.
Witamina C
- bierze udział w gojeniu się tkanek
- wzmacnia dziąsła
- jest antyoksydantem, ma działanie przeciwutleniające (chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które wywołują m.in. nowotwory)
- wpływa pozytywnie na wchłanianie żelaza z posiłków
- uczestniczy w produkcji hormonów.
Witaminę C znajdziesz w:
- warzywach np. papryce czerwonej, brukselce, brokułach, natce pietruszki
- owocach np. truskawkach, porzeczkach, kiwi, cytrusach.
Witamina A
- jest niezbędna do prawidłowego widzenia, funkcjonowania układu kostnego, nerwowego
- uczestniczy w wytwarzaniu i uwalnianiu hormonów tarczycy
- jest potrzebna dla utrzymania dobrego stanu skóry
- odpowiada za odczuwanie smaku
- jest antyoksydantem, ma działanie przeciwutleniające (chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które wywołują m.in. nowotwory)
- występuje w postaci prowitamin (związków, które przekształcają się pod wpływem reakcji w aktywne witaminy), beta-karotenu, retinolu.
Witaminę A znajdziesz w:
- warzywach (marchwi, dyni, natce pietruszki, szpinaku, papryce, szpinaku)
- owocach (morelach, brzoskwiniach, grejpfrutach, mango), jajach, serach żółtych, rybach morskich, np. w łososiu.
Witamina D
- wpływa na rozwój i budowę kości oraz zębów
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Witaminę D znajdziesz w:
- tłustych rybach np. w łososiu
- jajach
- produktach mlecznych.
Głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna pod wpływem promieni słonecznych.
Witamina K
- bierze udział w krzepnięciu krwi
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania kości, ma właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze.
Witaminę K znajdziesz w:
- warzywach zielonych np. szpinaku, sałacie, brokule, jarmużu, kapuście
- fermentowanych produktach mlecznych np. kefirze, jogurcie naturalnym, maślance
- jajach
- rybach.
Wapń
- jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju kości oraz zębów.
Wapń znajdziesz w:
- mleku
- produktach mlecznych – kefirze, jogurcie naturalnym, maślance, twarogu.
Źródłem mniej przyswajalnego wapnia są nasiona roślin strączkowych tj. fasola, soja i zielone warzywa liściaste.
Magnez
- bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych
- jest niezbędny do prawidłowego skurczu mięśni
- reguluje prace serca, ciśnienie krwi
- jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Magnez znajdziesz w:
- produktach zbożowych pełnoziarnistych
- nasionach roślin strączkowych
- orzechach
- kakao
- rybach
- bananach
- ziemniakach.
Żelazo
- odpowiada za rozwój funkcji poznawczych
- bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych
- jest składnikiem wielu enzymów
- wspomaga odporność.
Żelazo znajdziesz w:
- jajach
- mięsie
- rybach.
Źródłem mniej przyswajalnego żelaza są nasiona roślin strączkowych tj. ciecierzyca, soczewica, soja.
Cynk
- odpowiada za odczuwanie smaku i zapachu,
- wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
- jest składnikiem wielu enzymów i hormonów, odpowiada za wydzielanie niektórych hormonów tj. insuliny czy testosteronu
- jest niezbędny do przemian białek w organizmie, węglowodanów, tłuszczów i energii
- w układzie nerwowym odpowiada m.in. za procesy uczenia się i zapamiętywania.
Cynk znajdziesz w:
- mięsie
- rybach
- pieczywie razowym
- kaszy gryczanej
- jajach
- orzechach
- pestkach
- nasionach roślin strączkowych.
Jod
- jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, które są potrzebne do prawidłowego wzrostu i rozwoju.
- wpływa pozytywnie na rozwój poznawczy.
Jod znajdziesz w:
- rybach, zwłaszcza w rybach morskich
- jajach
- produktach mlecznych
- soli jodowanej (nie jest zalecana w żywieniu dzieci).
Selen
- reguluje pracę tarczycy
- jest przeciwutleniaczem (chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które wywołują m.in. nowotwory)
- jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, hormonalnego, sercowo-naczyniowego, odpornościowego oraz mięśni.
Selen znajdziesz w:
- rybach
- produktach mlecznych tj. kefir, jogurt naturalny, maślanka
- jajach
- produktach zbożowych.
Potas
- reguluje gospodarkę wodną organizmu
- reguluje pracę komórek nerwowych i mięśniowych oraz serca
- aktywuje wiele enzymów w organizmie
- bierze udział w metabolizmie białek i węglowodanów.
Potas znajdziesz w:
- owocach i warzywach, np. w ziemniakach
- owocach suszonych
- kakao
- orzechach
- nasionach
- mięsie.

