Jakie składniki odżywcze są w posiłku
Białka
- są głównym składnikiem strukturalnym i funkcjonalnym każdej komórki ciała człowieka
- są niezbędne do rozwoju młodych organizmów
- wchodzą w skład wielu układów enzymatycznych
- regulują szereg procesów metabolicznych
- mają udział w procesach odporności organizmu
- pełnią funkcje transportujące
- biorą też udział w naprawie tkanek.
Węglowodany
- pełnią w organizmie człowieka wiele funkcji znaczących dla życia i zdrowia
- są przede wszystkim głównym substratem energetycznym stanowiącym źródło energii w procesach utleniania komórkowego
- pełnią również funkcję zapasową (glukoza zmagazynowana jako glikogen w mięśniach oraz wątrobie).
Tłuszcze
- stanowią materiał budulcowy oraz źródło energii dla organizmu
- biorą udział w procesach zachodzących w ciele człowieka
- wspierają układ nerwowy
- pełnią rolę ochronną dla narządów wewnętrznych
- są niezbędne dla prawidłowego przyswajania witamin A, D, E i K.
Woda
- reguluje gospodarkę elektrolitową
- poprawia trawienie
- jest materiałem budulcowym
- transportuje różne związki
- usuwa toksyny i niepotrzebne substancje z naszego organizmu
- wspomaga prawidłowe funkcjonowanie nerek i układu moczowego
- reguluje temperaturę ciała.
Składniki mineralne
- są budulcem kości, zębów, skóry i włosów
- są składnikiem związków w procesach metabolicznych
- regulują gospodarkę wodno-elektrolitową
- utrzymują równowagę kwasowo-zasadową.
Witaminy
- nie dostarczają energii ani nie są składnikiem budulcowym
- są niezbędne do zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jak produkty tracą składniki odżywcze
O wartości odżywczej posiłku decydują wszystkie czynności, którym poddasz produkty spożywcze – od momentu ich zakupu, aż do chwili podania gotowej potrawy na stół. Jedzenie traci składniki odżywcze pod wpływem czynników zewnętrznych, m.in.
- światła
- temperatury
- tlenu.
Duży wpływ na zwiększenie lub zmniejszenie strat ma przede wszystkim sposób obróbki żywności. Wprowadzając pewne zasady postępowania, możesz te straty zminimalizować.
Najbardziej wrażliwe na czynniki zewnętrzne są witaminy C i B₁ oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe.
Jak zachować najwięcej składników odżywczych
Mycie
Oczyszczanie i mycie produktów to bardzo ważny etap przygotowania potrawy. Płukanie ma na celu usunięcie z powierzchni produktu zanieczyszczeń mechanicznych, bakterii i pasożytów. Warzywa i owoce płucze się oraz dokładnie myje przed obraniem. Moczenie po obraniu powoduje wypłukiwanie z nich dużych ilości składników pokarmowych, zwłaszcza tych rozpuszczalnych w wodzie.
Obieranie
Etap obierania powinien ograniczać się do sytuacji, kiedy jest to absolutnie niezbędne. Tuż pod skórką znajdują się znaczne ilości składników mineralnych i witamin.
Obróbka cieplna
Przyrządzanie posiłków poprzez obróbkę cieplną – czyli gotowanie, duszenie, smażenie, pieczenie – jest procesem, podczas którego może dochodzić do znacznych strat w wartości odżywczej. Wybieraj taki sposób przyrządzania potrawy, dzięki któremu produkty zachowają najwięcej dobroczynnych składników. Postaw na:
- gotowanie na parze zamiast w wodzie
- pieczenie i duszenie zamiast smażenia.
